Asgari Ücretle Çalışan Bir İşçinin Hakları Nelerdir?
Yazı İçinden Önemli Başlıklar ;
Genel itibariyle asgari ücretin tanımı yapıldığında; bir insanın, beslenme ile barınma ve giyinme ile ısınma ve ulaşım gibi en temel gereksinimlerini karşılamasına yetecek biçimde düzenlenen en düşük ücret anlamına gelir. Asgari ücret ile çalışması fark etmeksizin her çalışan kişinin, İş Kanunu bağlamında alınmış bazı hakları mevcuttur.
Bu haklar genel itibari ile tazminat, izin, sigorta, dinlenme ile işe dönüş hakkı. Asgari ücretli olarak çalışan kişinin, İş Kanunu kapsamında alınmış olan haklarından en temelleridir. 4857 sayılı kanun bağlamında bulunan asgari ücretlilerin hakları ile ilgili detayların tamamına bu makalede ulaşılabilir.
Peki, Nedir Asgari Ücretlinin Hakları?
Maaşını tam olarak isteme hakkı, bir işçi, emeğinin karşılığını eksiksiz bir biçimde isteme hakkına sahiptir. Ücreti eksik veya geç yatırılan işçi, hukuki yollara başvurma hakkına da sahiptir.
Kıdem ve ihbar tazminatı hakkı, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı uygulamalarında da, asgari ücret ile çalışan işçilerin temel haklarından birisi olarak kanunda yer almıştır. Haksız bir yere işten çıkarılmış veya çalışılan kurumdan kaynaklı bir şekilde işten ayrılan işçinin kıdem tazminatı alma hakkı mevcuttur.
İşçinin, aynı işyerinde bir sene kesintisiz bir şekilde faaliyet gösteriyor olması koşulu ile kıdem tazminatı alma hakkı vardır. Diğer taraftan, işten çıkarma veya işten ayrılma süreci içerisinde belli bir süre önceden karşı tarafa bildirilmesi ile gerekir. Eğer ki bu durum bildirilmez ise, çalışma süresine göre 2 ile 8 haftalık ücret karşılığında işçiye ihbar tazminatı ödenmelidir.
Sigorta isteme hakkı kapsamında ise genel itibari ile işçinin en temel hakkı olarak karşımıza çıkar ve bütün iş yerleri bu hakkı yerine getirmekle mükelleftir. Deneme süresi adı altında sigortasız bir şekilde işçi çalıştırması kanuna aykırıdır. Hukuken müdahale edilmesi gerekli olan bir durumdur ve deneme zamanı, bir personelin bulunduğu işyerine ve işine adapte olması için önemlidir ama kesinlikle bu süre sigortasız bir şekilde geçmemelidir. Bunun en temel sebebi ise, özellikle de ağır işlerde çalışan bir işçinin, deneme süresi içerisinde sigortası yok ise eğer başına gelecek herhangi bir iş kazası gibi durumda nasıl tedavi edileceği ya da yasal haklarının nasıl korunacağı ile ilgili mantık karmaşası durumuna bir son vermek amacıyla sigorta isteme hakkı işçiye kanunun eli ile verilmiştir.
Yıllık izin hakkı 1 senesini doldurmuş olan bütün işçilerin ücretli izin hakkı devreye girer ve çalışma süresi 1 ila 5 yıl arasında olan işçilere bir yıl içerisinde 14 gün, 6 ile 14 yıl boyunca emek vermiş olan kişilere ise 20 gün, 15 yıl ile daha fazla hizmeti olanlara ise 26 gün yıllık izin kullanma hakkı verilir.
18 ile daha küçük yaşta bulunan çalışanlar açısından ve 50 ile daha büyük yaştaki vatandaşlara verilecek olan yıllık ücretli izin süresi ise 20 günden az olmamalıdır. Kullanılmayan izni bulunan personel, eğer içeride izin parası varsa bunları işyeri ödemek zorundadır.
Haftalık izin hakkı ise İş Kanunu maddelerine göre, haftada 45 saatten daha fazla işçi çalıştırmak kesinlikle yasaktır. Bir hafta içerisinde 5 gün çalışılırsa eğer günlük çalışma saati 9 saat olacak ve gece çalışanları ise 7.5 saat çalışmak zorundadır.
Maden işlerinde çalışan işçilerin ise çalışma süreleri, 1 gün içerisinde en çok 7.30, haftada ise en çok 37, 5 saat olmak zorundadır ve işçinin yıllık fazla mesai ise 270 saati geçemez. Fazla mesai %50 zamlı bir şekilde işçiye ödenmelidir.
Diğer taraftan mola, yani kısa dinlenme hakkı ile işe dönüş hakkı aynı şekilde iş kanunu kapsamında işçi statüsündeki kişilere kanun yolu ile verilen en temel haklar arasında yer alır.
